Lao động phóng viên là những người làm việc trong lĩnh vực truyền thông, thu thập thông tin, viết báo, chụp ảnh hoặc quay phim và phát sóng để cung cấp thông tin cho công chúng. Đây là một công việc đòi hỏi sự nhanh nhẹn, linh hoạt và có khả năng tư duy sáng tạo để tìm kiếm thông tin và tạo nên những sản phẩm truyền thông chất lượng cao.
Bài 2:Lao động và sản phẩm
Tác giả: Trần Ngọc Châu
Tiến sĩ giáo dục truyền thông, Đại Học N.Washington,Hoa Kỳ
Viện nghiên cứu truyền thông Hoa Kỳ( Media Study USA)
Phó Tổng Biên Tập Thời Báo Kinh tế Sài gòn
Saigon Times Group
2008
Tác nghiệp theo phương 5 Đ
– Bước 1:Định vị( bám sát tôn chỉ mục đích tờ báo, kế họach xuất bản)
– Bước 2: Đi thực tế
– Bước 3: Đề tài( phát hiện đề tài) và đề nghị
– Bước 4: Đánh( viết)
– Bước 5: Đăng báo và Đọc lại( sau khi đăng báo nênđọc lại bài được đăng )
Bước 1 : định vị
– Tất cả đường đều dẫn đến La Mã( Rome)
– Nhưng để khỏi mất thì giờ, bạn sẽ “định vị” đường nào sẽ đến sớm.
– Định vị sẽ giúp bạn
– Xác định người đọc của bạn là ai?
– Hiểu cái gì làm nên một tin tức
– Tránh lan man, hoặc “tẩu hóa nhập ma”
– Tránh trùng lắp, và dễ tìm ra cái khác biệt
Làm sao định vị?
– Họp có thể nhàm chán nhưng không bao giờ thừa
– Luôn tự hỏi:” Tôi là ai? Đang làm việc cho ai?”
– Biết rõ tôn chỉ mục đích của tờ báo
– Tham gia bàn bạc kế họach xuất bản của từng số báo
– Thường xuyên ghi chép và xem lại các ghi chép ( Trong sổ tay hay máy tính hay cell phone)
Bước 2: Đi thực tế
– Thực tế là chất dinh dưỡng của tin tức
– Tin luôn mới( fresh) vì thực tế luôn sống động và thay đổi( chỉ có 2% vũ trụ được khám phá)
– Một nhà báo không thực tế không khác gì một xác chết biết đi
– Đi một ngày đàng học một sàng khôn.Nhà báo còn truyền bá cái “khôn” đó cho công chúng
Làm sao đi thực tế có hiệu
– Có hai lọai “đi”: đi chơi và đi làm
– Đối với nhà báo: Tất cả các cuộc” đi” đều là” đi làm”.
– Định vị tốt sẽ làm hành động “đi” thực tế hiệu quả hơn
– Cho dù internet hiện đại có thể giúp bạn,nhưng không bao giờ thay thế đủ cho thực tế.
– Quan sát từ chỗ đứng của nhà báo sẽ làm bạn biết tin tức nằm ở đâu.
Đề tài và đề nghị
– Hãy nhớ: Tin là mới.( If dog bites man, it is not news. If man bites dog, it is news)
– Đề tài sẽ mới nếu bạn biết bạn là ai,đang tìm kiếm cái gì?( Cùng đi tới mỏ vàng,không phải ai cũng là thợ tìm vàng)
– Sau khi phát hiện đề tài hãy đề nghị cho người phụ trách trực tiếp của bạn một cách nhanh nhất
– Đề tài hay không được đề nghị giống như một con chim chưa mọc cánh.
Làm sao để phát hiện đề tài
– Một lỗ mũi thính tin( Nose for news)
– Năng khiếu+Học tập+Kinh nghiệm+May mắn
– (15+40+35+10=100)
– Tuy vậy, trong thực tế: Định vị là chìa khóa của phát hiện đề tài hiệu quả.Định vị là nền tảng của 4 yếu tố trên
– Một “lổ mũi thính tin” của báo Tuổi Trẻ phải khác với cái “lổ mũi thính tin” của báo Công An hay Thanh Niên thì mới có tin hay
Bước 4: đánh ( viết )
– Nhanh: Cái gì có thể đăng hôm nay mà bạn để đến ngày mai mới viết thì đó là một tội lỗi
– Tin trước ,bài sau
– Lựa chọn cấu trúc tin( tháp ngược hay tháp xuôi )
– Tựa tin rất quan trọng
– Ảnh: Camera never lies( Máy ảnh không nói dối). Rất nhiều trường hợp tin không đăng được vì thiếu ảnh minh họa
10 nguyên tác về viết
1.Viết các thông tin thật trong sáng và rõ ràng
2.Sử dụng ngôn ngữ thông dụng
3.Dùng câu một hoặc hai mệnh đề là tối đa
4.Dùng phân đọan ngắn
5.Dùng thể chủ động(active voice)
6.Tường thuật chi tiết sống động( vẽ một bức tranh bằng lời)
7.Dùng thể lọai quen thuộc với bạn
8.Không nên sử dụng nhiều tính từ
9.Nên trích thuật nguyên văn mạnh mẽ ngay mở đầu của bản tin
10.Tránh lối”văn nghệ hóa báo chí”,bóng bẩy,văn hoa( “Chelsea thắng United Manchester”tốt hơn là:”Chelsea đã đánh cắp của MU một chiến thắng”)
Bước 5: đăng và đọc
– Tên bạn có thể không cần nhưng tin bạn viết phải được đăng
– Tin chỉ được đăng khi hợp với tôn chỉ mục đích và kế họach xuất bản của tờ báo( Định vị,định vị và định vị)
– Đăng rồi nhưng chưa kết thúc
– Bạn phải đọc lại và rút kinh nghiệm cho lần sau
– Bạn sẽ luôn cảm thấy hối tiếc: sao không viết hay hơn?
[